(Cadn.com.vn) - Xe buýt là một trong những phương thức vận tải công cộng hiệu quả, góp phần giải quyết ách tắc giao thông tại các đô thị lớn, giảm chi phí đi lại cho người dân. Vẫn biết thế, nhưng người dân Đà Nẵng vẫn còn ngại ngùng khi tiếp cận với phương thức vận chuyển này bởi nhiều nguyên nhân…

Theo Sở GTVT TP Đà Nẵng, hiện có 5 tuyến xe buýt đang hoạt động trên địa bàn gồm: Tuyến số 1 từ  Bến xe Đà Nẵng - Bến xe Hội An (TP Hội An, Quảng Nam) và ngược lại với tần suất 20 phút/chuyến, mỗi ngày có 38 chuyến tính cả hai chiều. Tuyến số 2 xuất phát từ Kim Liên đến Chợ Hàn và ngược lại với tần suất hoạt động 20 phút/chuyến, cao điểm 15 phút/chuyến. Tuyến này hoạt động lên đến 62 chuyến cả đi và về trong ngày.

Tuyến số 3 từ bến xe Đà Nẵng đến bến xe Ái Nghĩa (Đại Lộc, Quảng Nam) và ngược lại với tần suất hoạt động là 30 phút/chuyến, với 24 chuyến cả đi và về trong ngày. Tuyến số 4 từ Đà Nẵng đi Tam Kỳ (Quảng Nam) với tần suất 15 phút/chuyến, 24 chuyến trong ngày. Tuyến số 6 từ Đà Nẵng đi Phú Đa (Duy Xuyên, Quảng Nam) với hành trình lượt đi từ bến xe Trung tâm TP Đà Nẵng- Ngã ba Phú Đa và ngược lại. Tần suất hoạt động của tuyến này là  30 phút/chuyến, 24 chuyến/ngày.

Tất cả các chuyến xe buýt này đều hoạt động từ 5 giờ sáng đến khoảng 17-18 giờ trong ngày thì kết thúc với giá vé dao động từ 3.000 đồng đến 30.000 đồng/lượt tùy theo chặng đường. Tuy nhiên, phải nhìn thấy rằng, số lượng tuyến hoạt động của xe buýt tại Đà Nẵng khá khiêm tốn, lại tập trung chủ yếu trên một số tuyến đường chính như: Nguyễn Hữu Thọ, Hùng Vương, Điện Biên Phủ, Hà Huy Tập, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Tất Thành… nên việc thu hút người đi loại xe công cộng này gặp khó khăn.

Tuyến xe buýt Kim Liên-Chợ Hàn là tuyến nội đô duy nhất của Đà Nẵng nhưng xe chở khách cũ, không đáp ứng nhu cầu của người dân.

Để phát triển hệ thống xe buýt công cộng, vài năm trước, TP Đà Nẵng cũng đã tổ chức Hội thảo về chủ đề này và thu hút khá nhiều nhà chuyên môn, chuyên gia quản lý giao thông. Trong đó, Đà Nẵng đặt ra vấn đề "Quy hoạch phát triển vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) bằng xe buýt tại  Đà Nẵng giai đoạn 2013-2020 và tầm nhìn đến 2030".

Tại hội thảo này, đại diện đơn vị tư vấn  là Cty CP Phát triển đô thị bền vững (SUD) Hà Nội cho biết, hiện tốc độ tăng trưởng ô-tô bình quân ở Đà Nẵng là 12,3%/năm; tốc độ tăng trưởng mô-tô bình quân 10,5%/năm. Sau 5 năm, số lượng phương tiện tăng gần xấp xỉ 2 lần. Sự bùng nổ sở hữu và sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân (ô-tô cá nhân) mang lại nguy cơ tiểm ẩn cho giao thông đô thị của Đà Nẵng trong tương lai.

Kết quả khảo sát cho thấy, nhu cầu đi lại (dân cư > 6 tuổi) ở Đà Nẵng khoảng hơn 2,1 triệu chuyến/ngày; số chuyến đi bình quân/ngày là 2,62 chuyến. Đặc biệt, thời gian đi lại tích cực (từ 6 giờ đến 21 giờ hằng ngày), nhất là vào thời gian cao điểm, chiều lưu lượng vượt trội; xe máy chiếm trên 80% tổng số phương tiện trong dòng giao thông.

Trong khi đó mạng lưới xe buýt Đà Nẵng hiện nay mới có 5 tuyến xe buýt nhưng chỉ có 1 tuyến nội đô, 4 tuyến còn lại hoạt động theo hình thức kế cận kết hợp với nội đô khiến mạng lưới có mức phủ tuyến, khả năng tiếp cận thấp. Cùng với đó là việc hiện nay có nhiều doanh nghiệp vận tải cùng khai thác 1 tuyến, nảy sinh vấn đề phối hợp theo kế hoạch vận hành chung. Việc đảm bảo chất lượng dịch vụ, giá vé, quản lý, điều hành chưa được quản lý chặt chẽ, chất lượng dịch vụ chưa cao...

Một trong những giải pháp đưa ra cho phương án phát triển VTHKCC bằng xe buýt ở Đà Nẵng trong giai đoạn đến 2020, định hướng đến 2030, trong đó có hệ thống BRT (VTHKCC bằng các loại xe chuyên chở được nhiều khách) sẽ nhằm góp phần hạn chế ùn tắc giao thông, giảm thiểu tai nạn giao thông đường bộ trên địa bàn và đây cũng là tiền đề để phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại (tàu điện, metro...) nhằm xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại và phát triển bền vững, hướng tới thành phố môi trường…

Dự án này cũng đề ra việc xây dựng các tuyến đường riêng cho xe buýt tại các đoạn tuyến có mặt cắt ngang lớn (>48m) như: tuyến đường Điện Biên Phủ, Ngô Quyền, Ngũ Hành Sơn, Lê Văn Hiến và Trần Đại Nghĩa, các đoạn đường còn lại phải sử dụng hỗn hợp với các phương tiện khác. Các vị trí nhà ga đón khách được bố trí trên dải phân cách giữa trên 1 làn đường nằm hai bên dải phân cách và các phương tiện giao thông hỗn hợp khác không được đi vào. Thời gian vận hành từ 5 giờ đến 21giờ hàng ngày…

Ông Mai Đình Khánh- Phó Ban Quản lý các dự án cơ sở hạ tầng ưu tiên TP Đà Nẵng, đơn vị được UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo thực hiện dự án này cho biết, đến nay, dự án xe buýt BRT đã được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt và Ban đang tiến hành thuê các đơn vị làm thiết kế chi tiết (do 1 đơn vị của Tây Ban Nha thực hiện).

Dự kiến đến khoảng tháng 8-2015 thì hoàn thiện thiết kế chi tiết, sau đó sẽ tổ chức đấu thầu và triển khai xây dựng 3 tuyến, trong đó 1 tuyến BRT từ KCN Hòa Khánh (Liên Chiểu) đến trường Cao đẳng Việt Hàn (Ngũ Hành Sơn) dài 23,76 km, xuyên qua trung tâm đô thị Đà Nẵng và 2 tuyến xe buýt đô thị từ Sân bay Quốc tế Đà Nẵng đi hai hướng Hội An (Quảng Nam) và Bà Nà.

Tại các tuyến này sẽ được khai thác bằng xe buýt loại 60-80 chỗ. Theo kế hoạch, đầu năm 2018 sẽ đưa hệ thống xe buýt này vào vận hành. Cũng theo ông Khánh, song song với việc phát triển hệ thống xe buýt BRT thì công tác đầu tư hệ thống vé thông minh để hỗ trợ hoạt động của một số tuyến xe buýt thường mà sau này sẽ tích hợp vào cùng một hệ thống vé BRT.

Tiếp đó là xây dựng hệ thống thông tin khách hàng, hệ thống quản lý điều hành, hệ thông giao thông thông minh để ưu tiên cho xe buýt hoạt động đảm bảo an toàn, đúng thời gian… Ngoài ra, công tác truyền thông, tuyên truyền về lợi ích của việc sử dụng dịch vụ vận tải công cộng cũng được quan tâm để thu hút người dân sử dụng loại hình vận tải này.

Hy vọng với giải pháp này, vài năm nữa hệ thống vận tải công cộng của TP Đà Nẵng sẽ thay đổi, góp phần phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân và giảm ách tắc giao thông trên địa bàn, nhất là xây dựng trật tự đô thị- một trong những nội dung quan trọng trong định hình thành phố văn hóa, văn minh.

Nguyễn Tuấn